Twee controversiële wetsvoorstellen, die het recht op asiel beperken, gezinshereniging bemoeilijken en strafbaar stellen van mensen die via onwettige wegen Nederland binnenkomen of daarbij helpen, zijn met meerderheid van stemmen aangenomen in de Tweede Kamer. Deze voorstellen zullen in september worden behandeld in de Eerste Kamer.
Indien deze wetsvoorstellen worden aangenomen, zullen de volgende maatregelen van kracht worden:
- De verblijfsvergunning voor asiel wordt verkort van 5 jaar naar 3 jaar.
- Tijdelijke verblijfsvergunningen worden elke 3 jaar opnieuw geëvalueerd.
- Er worden twee categorieën vluchtelingen ingevoerd:
- Groep 1: Personen die worden bedreigd vanwege etniciteit, religie of seksuele geaardheid.
- Groep 2: Personen die vluchten voor oorlog of natuurrampen.
Vluchtelingen in de tweede groep zullen minder rechten hebben en sneller kunnen worden teruggestuurd naar hun land van herkomst.
SPOEDWET ASIELMAATREGELEN
Binnen deze wetgeving:
- Wordt de duur van de asielverblijfsvergunning verkort van 5 naar 3 jaar.
- Wordt de mogelijkheid tot een permanente verblijfsvergunning volledig afgeschaft.
- Wordt gezinshereniging voor meerderjarige kinderen en ongehuwde partners verboden.
- Op voorstel van de PVV wordt illegaal verblijf strafbaar gesteld.
I. BEORDELING
Indien deze voorstellen wet worden, zullen de gevolgen ernstig zijn:
- Het wordt voor de meeste vluchtelingen vrijwel onmogelijk om de taal te leren en te integreren.
- De wetsvoorstellen vermelden geen ingangsdatum, wat rechtsonzekerheid veroorzaakt over reeds verworven rechten en de integratie van huidige vergunninghouders negatief beïnvloedt.
- Investeringen van gemeenten in integratie — zoals taallessen, beroepsopleidingen en huisvesting — zullen hun doel missen en mogelijk onomkeerbare gevolgen hebben.
- Economische activiteiten van vluchtelingen zoals huur, afbetalingen, het openen van een eigen zaak of abonnementen afsluiten zullen worden belemmerd en leiden tot financiële onzekerheid.
- Voor kinderen die via gezinshereniging of migratie zijn gekomen, blijft het onzeker of zij hun opleiding kunnen voortzetten, wat hun recht op onderwijs in gevaar brengt.
- In strijd met het Nederlands recht:
- Afschaffing van de intentieprocedure: Tast het recht op verdediging aan en is in strijd met het beginsel van eerlijk proces en onpartijdigheid.
- Afschaffing van permanente verblijfsstatus: Ondermijnt de rechtszekerheid. Personen die jarenlang met een tijdelijke status leven, zullen rechteloos worden, wat de juridische basis voor integratie verzwakt.
- Afschaffing van voorrang op sociale huurwoningen: Schendt het recht op onderdak van kwetsbare groepen en staat haaks op de beginselen van de verzorgingsstaat.
II. JURIDISCHE BEOORDELING
III. SCHENDINGEN VAN HET EVRM EN INTERNATIONAAL RECHT
- Beperkingen op gezinshereniging vormen een willekeurige inmenging in het gezinsleven en zijn in strijd met artikel 8 EVRM.
- Het afschaffen van de permanente verblijfsstatus schendt het rechtszekerheidsbeginsel.
- Strafbaarstelling van illegaal verblijf is in strijd met het VN-Vluchtelingenverdrag van 1951 en de artikelen 3 en 5 van het EVRM.
- Afwijzing van asielaanvragen op basis van verwijtbaarheid leidt tot het risico van terugzending naar landen waar mishandeling dreigt, in strijd met artikel 3 EVRM.
- De uitbreiding van de status ‘ongewenst persoon’ bedreigt de persoonlijke vrijheid in strijd met artikel 5 EVRM.
- Afschaffing van de intentieprocedure ontneemt het recht op een eerlijk proces, in strijd met artikel 6 EVRM en het Handvest van de Grondrechten van de EU.
CONCLUSIE
Nederland heeft een internationale reputatie als een sterke rechtsstaat. Duizenden mensen zoeken hier rechtvaardigheid en juridische bescherming. Vluchtelingen komen naar Nederland met de hoop op een systeem dat mensenrechten respecteert en vrij is van willekeur.
De goedkeuring van dit wetsvoorstel zal echter afbreuk doen aan de rechtsstatelijke beginselen en internationale verplichtingen van Nederland. Vasthouden aan fundamentele menselijke waarden is van levensbelang voor het behoud van vertrouwen, zowel nationaal als internationaal.
Wij doen een dringend beroep op het publiek om alert te zijn op de gevolgen van deze maatregelen voor duizenden asielzoekers en de Nederlandse samenleving waarin zij leven. Samenleven vereist duidelijkheid, rechtvaardigheid en solidariteit.
Met respect,
Stichting Justice and Human Rights
